میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی از نظر مکان استفاده و کاربرد آنها با هم متفاوت هستند. میلگرد حرارتی نوعی میلگرد معمولی است که شامل ویژگی‌های خاصی است و در واقع کاربرد این میلگرد است که آن را با میلگرد معمولی متفاوت می‌کند. برای فهم بهتر و دقیق تر تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی و انتخاب هوشمندانه تر بین میلگرد حرارتی ساده یا آجدار، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
بررسی تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی
میلگرد حرارتی از آن جهت به این نام معروف است که به کار بردن آن در بتن موجب گرفته شدن انقباض و حرارت بتن می‌شود. در واقع بتن با خشک شدن و از دست دادن حرارت خود منقبض می‌شود و چنانچه میلگرد حرارتی برای آن اجرا نشود، به دلیل این انقباض، بتن شکاف و ترک برخواهد داشت.
میلگردی که به عنوان میلگرد حرارتی برای بتن اجرا می‌شود باید کارایی و اثرگذاری مناسب را داشته باشد. از این رو این میلگرد باید ویژگی‌های منحصر بفردی داشته باشد و در واقع همین ویژگی‌های خاص موجب تفاوت آن با میلگرد معمولی شده است.
اگر بخواهیم ساده‌تر این موضوع را بیان کنیم باید بگوییم؛ اگرچه میلگردهای حرارتی جزو همان میلگردهای معمولی هستند، اما تمام میلگردها را نمی‌توان به عنوان میلگرد حرارتی به کار برد، بلکه آنها باید دارای مشخصات ویژه‌ای باشند. بنابراین برای پاسخ به سوال میلگرد حرارتی ساده یا آجدار و درک تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی در ادامه مطلب برخی از این تفاوت‌ها را بررسی خواهیم کرد:
اولین تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی مقدار کربن موجود در آنهاست. میلگردهای حرارتی حاوی درصد کربن کمتری نسبت به میلگردهای معمولی هستند و همین مسئله خاصیت ترمومکانیکی میلگرد حرارتی را بالا می‌برد. در نتیجه، قابلیت ارتجاعی آن نیز افزایش پیدا می‌کند. با افزایش قابلیت ارتجاعی میلگرد حرارتی، این میلگرد، حرارت بوجود آمده از هیدراتهشدن بتن را به خوبی جذب کرده و مانع از ترک خوردن بتن می‌شود. هیدراته شدن بتن در کوتاه‌ترین و ساده‌ترین تعریف، ترکیب سیمان با آب است. این عمل به خمیر شدن سیمان در ابتدای امر و از دست رفتن روانی سیمان منجر می‌شود. با گذشت زمان و بالا گرفتن این واکنش شیمیایی گرمازا، ضمن تولید حرارت و گرم شدن بتن حاصل این ترکیب به حالت خمیری چسبناک درمی‌آید.
یکی دیگر از تفاوت‌هایی که در نتیجه وجود درصد کربن کمتر در میلگردهای حرارتی، بین این میلگرد با میلگرد معمولی ایجاد شده است، قابلیت جوشکاری و اتصال میلگرد حرارتی است. در واقع وجود کربن کمتر در میلگرد حرارتی موجب شده است که این میلگردها قابل جوشکاری و اتصال نباشند و جوش‌هایی که روی آنها زده می‌شود به راحتی شکسته شوند. برای متصل شدن میلگردهای حرارتی به یکدیگر باید یا از فرایند جوش سرد استفاده کرد یا آنها را به وسیله مفتول به یکدیگر بست.
دومین تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی در اندازه قطر آنهاست. سازمان مدیریت در نشریه ۹۴ خود اعلام کرد؛ اگر در میلگردهای حرارتی از فولاد نرم استفاده شده باشد، قطر این میلگردها باید حداقل ۵ میلی‌متر بوده و چنانچه از فولاد سخت یا نیمه سخت باشند باید حداقل ۴ میلی‌متر قطر داشته باشند. سرانجام نیز این سازمان در نشریه شماره ۵۴۳ اظهار کرد؛ که قطر میلگرد حرارتی می‌بایست حداقل ۶ میلی‌متر باشد. در صورتی که اکثر میلگردهای معمولی که در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، قطری به اندازا ۱۰ و ۱۲ میلی‌متر دارند.
از دیگر تفاوت‌های میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی، گرید آنهاست. میلگرد حرارتی نقشی در تحمل بار کششی سقف ساختمان ندارد. در نتیجه استفاده از میلگرد آجدار برای آن ضروری نمی‌باشد. بنابراین برای کم کردن هزینه‌های ساختمان سازی می‌توان در اجرای میلگرد حرارتی از میلگردهایی با گرید A1 که استفاده کرد. در حالی که سایر میلگردهای معمولی که در ساختمان به کار می‌روند، اکثرا آجدار بوده و از گریدهای بالاتر یعنی A2 و A3 هستند.
یک تفاوت مهم دیگر در میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی، مکان استفاده از آنهاست. میلگردهای معمولی می‌توانند هم در سقف و فونداسیون و هم در ستون‌ها و تیرهای بتنی مورد استفاده قرار بگیرند. در صورتی که از میلگردهای حرارتی تنها در فونداسیون و سقف استفاده می‌شود. از جمله سقف‌هایی میلگرد حرارتی در آنها به کار گرفته می‌شود، می‌توان به سقف تیرچه بلوک، سقف اسکلت بتنی، سقف عرشه فولادی اشاره کرد. همچنین یکی از کاربردهای دیگر میلگرد حرارتی استفاده از آن در دیوار حائل است.
آخرین و مهم‌ترین تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی، نوع کاربرد این دو است. میلگرد حرارتی جهت پیشگیری از مشکلات بوجود آمده در اثر تغییرات دمایی بتن است. همانطور که گفتیم این میلگردها باعث خنثی شدن تنشهای ایجاد شده در نتیجه حرارت و انقباض بتن شده و از ترک‌های عمیق روی بتن جلوگیری می‌کنند. در صورتی که اصلی‌ترین نقش میلگردهای معمولی، تحمل بار کششی است که در نتیجه عواملی همچون زلزله بر ساختمان وارد می‌شود.
نکات اجرای میلگرد حرارتی
علاوه بر مواردی که تا کنون درباره استفاده از میلگرد حرارتی مناسب و تفاوت آن با میلگرد معمولی بیان کردیم، نکات مهم دیگری نیز هستند که در زمان اجرای میلگرد حرارتی می‌بایست با دقت به آنها توجه نمود. در ادامه به این نکات اشاره خواهیم کرد:
سطح مقطع میلگرد حرارتی
سطح مقطع میلگرد حرارتی دال بالا در امتداد تیرچه باید حداقل ۱.۲۵ در ۱۰۰۰ باشد و سطح مقطع میلگرد حرارتی دال بالایی عمود بر امتداد تیرچه باید حداقل ۱.۷۵ در ۱۰۰۰ باشد.
فاصله میلگردهای حرارتی
میلگردهای حرارتی، باید کمتر از ۵۰ سانتی‌متر با هم فاصله داشته باشند. طبق نشریه ۵۴۳ سازمان مدیریت حداکثر میزانی که برای فاصله میلگردهای در نظر گرفته شده است، ۲۵ سانتی‌متر می‌باشد.
وزن میلگردهای حرارتی
وزن میلگرد حرارتی باید با اسکلت به کار رفته در ساختمان تناسب داشته باشد. در ادامه وزن مناسب میلگرد حرارتی برای انواع اسکلت های ساختمان را بیان خواهیم کرد:
اسکلت فلزی ساختمان با مهاربندی هم‌مرکز: وزن میلگرد حرارتی در هر متر مربع ۴۰ تا ۷۰ کیلوگرم.
اسکلت فلزی با مهاربندی غیرمتمرکز: وزن میلگرد حرارتی بین ۵۰ تا ۷۵ کیلوگرم.
اسکلت بتنی با قاب خمشی و دیوار بتنی: وزن میلگرد حرارتی بین ۳۵ تا ۶۰ کیلوگرم. اسکلت بتنی با قاب خمشی: وزن میلگرد حرارتی بین ۴۵ تا ۷۰ کیلوگرم.
اسکلت بتنی با قاب خمشی معمولی: وزن میلگرد حرارتی بین ۴۰ تا ۵۵ کیلوگرم. اسکلت فولادی با قاب خمشی ویژه: وزن میلگرد حرارتی ۷۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم.
اسکلت فولادی با قاب خمشی معمولی: وزن میلگرد حرارتی ۷۰ تا ۱۱۵ کیلوگرم.
نتیجه گیری
تفاوت میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی تنها در مکان مورد استفاده و کاربرد آنهاست. میلگرد حرارتی یک نوع میلگرد معمولی است که دارای ویژگی‌های خاصی همچون خنثی کردن اثرات انقباض بتن و جلوگیری از ترک خوردگی آن است.میلگردهای حرارتی همچنین دارای درصد کربن کمتری نسبت به میلگردهای معمولی بوده و در نتیجه خاصیت ترمومکانیکی بالایی دارند که موجب افزایش قابلیت ارتجاعی آن می‌شود. این میلگردها همچنین از نظر سایز، گرید و قابلیت جوش با میلگردهای معمولی تفاوت دارند.
در این مطلب سعی کردیم به این سوال که میلگرد حرارتی ساده یا آجدار نیز پاسخ دهیم. امید که این مطلب مورد تایید شما واقع شود.
